برنامه آموزشی
با توجه به نقش کلیدی تعاملات انرژی در سطح جهان، بررسی تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه از اهمیت ویژه ای برخودار می باشد. ایجاد رشته مهندسی انرژی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی دنیا از دهه 1970میلادی با توجه به افزایش سریع قیمت انرژی و ضرورت تربیت نیروهای متخصص در زمینه های مختلف انرژی آغاز شد. از اواسط دهه  1970میلادی و پس از شوک بازار جهانی نفت، با توجه به پیچیدگی های مسائل و مشکلات بخش انرژی و احساس نیاز مبرم کشورها به تربیت نیروهای متخصص جهت یافتن راه حل های مناسب در زمینه های مختلف انرژی، به تدریج ایجاد رشته های دانشگاهی در این رابطه در مقاطع مختلف تحصیلی آغازشد. در حال حاضر روند رو به رشد تقاضای انرژی از طریق گسترش سیستم های عرضه انرژی و بهره برداری از منابع انرژی فسیلی تامین می شود. رشد سریع مصرف انرژی و سهم بالای انرژی های فسیلی در تامین انرژی مورد نیاز
بخشهای مختلف مصرف کننده انرژی، موجب سرعت بخشیدن به روند پایان پذیری منابع انرژی فسیلی و انتشار حجم زیادی از مواد آلاینده در محیط زیست شده است. علاوه بر این، وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ناشی از صادرات منابع انرژی فسیلی، موجب شده تا نظام اقتصادی کشور به شدت از تحولات بازار جهانی انرژی تاثیر بپذیرد. از سوی دیگر ارتباط گسترده بخش انرژی با تحولات مختلف فنی، علمی، اقتصادی و اجتماعی ایجاب می کند تا طراحی، توسعه و بهره برداری از سیستم های انرژی به صورت بهینه صورت بپذیرد. به این ترتیب نقش دانشگاه ها در تربیت نیروی انسانی آموزش دیده و کارآمد در زمینه های مختلف انرژی بسیار مهم و اساسی ارزیابی می شود.
دوره کارشناسی مهندسی انرژی، مبانی علوم و مهندسی پایه را برای تحلیل سطوح مختلف انرژی مانند منابع، استخراج، انتقال، فرآورش و تبدیل و توزیع انرژی به کار می گیرد. هدف از ارائه برنامه کارشناسی مهندسی انرژی، تربیت مهندسانی کارآمد، جهت طراحی و به کارگیری خلاقانه سیستم های انرژی در کاربردهای مختلف در بخش های صنعت، حمل و نقل و ساختمان با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی می باشد.
برنامه دوره کارشناسی مهندسی انرژی برای اولین بار در سال 1390 ارائه گردید و پس از آن در سال 1400 مورد بازنگری قرار گرفت. حداکثر مدت مجاز تحصیل در این دوره پنج سال (ده نیمسال) است. تعداد واحدهای درسی لازم برای فارغ التحصیل شدن در دوره کارشناسی مهندسی انرژی 140 واحد است که شامل واحدهای پایه، واحدهای اصلی، واحدهای انتخابی، کارآموزی، واحد های عمومی و پروژه است. بر اساس برنامه مصوب، واحدهای پایه 35 ، واحدهای اصلی 63 ، واحدهای عمومی 22 و مجموع واحدهای اختیاری، کارآموزی و پروژه 20 واحد می باشد. لیست دروس دوره در جداول 1 تا 4 گردآوری شده است. همچنین چارت پیشنهادی دروس نیز در جدول 5 ارائه شده است.
 
جدول (1) - دروس پایه دوره کارشناسی مهندسی انرژی
 
ردیف نام درس تعداد واحد             ساعت
نظری    عملی     جمع		 دروس پیش نیاز درس هم نیاز
     
۱ ریاضی عمومی ۱ ۳ ۴۸          -           48 -      
۲ فیزیک ۱ ۳ ۴۸          -           48 -      
۳ آزمایشگاه فیزیک ۱ ۱ ―          ۳۲          ۳۲ فیزیک عمومی 1      
۴ ریاضی عمومی ۲ ۳ ۴۸         -            48 ریاضی عمومی 1      
۵ فیزیک ۲ ۳ ۴۸         -            48 فیزیک 1      
۶ آزمایشگاه فیزیک ۲ ۱ ―          ۳۲         ۳۲ فیزیک 2      
۷ شیمی عمومی ۳ ۴۸         -            48 -      
۸ آزمایشگاه  شیمی عمومی ۱ ۴۸         ۳۲         ۳۲ شیمی عمومی      
۹ معادلات دیفرانسیل ۳ ۴۸          -           48 ریاضی عمومی 1      
۱۰ مبانی برنامه سازی کامپیوتر ۳ ۳۲          -           48 ریاضی عمومی 1      
۱۱ محاسبات عددی ۲ ۴۸          -          32 مبانی برنامه سازی کامپیوتر      
۱۲ آمار و احتمالات مهندسی ۳ ۴۸          -          48 ریاضی عمومی ۱      
۱۳ مبانی اقتصاد ۳ ۴۸          -          48 ―      
۱۴ اقتصادسنجی ۳ ۴۸          -         48 مبانی اقتصاد      
  جمع ۳۵  
جدول (2) - دروس اصلی دوره کارشناسی مهندسی انرژی
 
ردیف نام درس تعداد واحد              ساعت
نظری     عملی      جمع                      		   دروس پیش نیاز                              دروس هم نیاز
     
۱ استاتیک ۳ ۴۸          -             48   فیزیک۱، ریاضی عمومی ۱    
2 ترمودینامیک مهندسی ۱ ۳ ۴۸          -             48   فیزیک۱، معادلات دیفرانسیل    
۳ ترمودینامیک مهندسی ۲ ۳ ۴۸          -             48   ترمودینامیک مهندسی ۱    
۴ آزمایشگاه ترمودینامیک مهندسی ۱ -          32             ۳۲   ترمودینامیک مهندسی 2    
۵ مکانیک سیالات ۳ ۴۸          -             48   استاتیک، معادلات دیفرانسیل    
۶ انتقال حرارت ۳ ۴۸          -             48   ترمودینامیک مهندسی ۱    
۷ سیستم های انرژی الکتریکی ۱ ۳ ۴۸          -             48   فیزیک عمومی ۲    
۸ سیستم های انرژی الکتریکی ۲ ۳ ۴۸          -             48   سیستم های انرژی الکتریکی ۱    
۹ آزمایشگاه سیستم های انرژی الکتریکی ۱ -           32            ۳۲   سیستم های انرژی الکتریکی 2    
۱۰ مقاومت مصالح ۳ ۴۸          -             48   استاتیک    
۱۱ ریاضی مهندسی ۳ ۴۸          -             48   ریاضی عمومی ۲، معادلات-دیفرانسیل    
۱۲ کنترل اتوماتیک ۳ ۴۸          -             48   ریاضی عمومی ۲، معادلات دیفرانسیل    
۱۳ مبانی تحلیل سیستمهای انرژی ۳ ۴۸          -             48   ترمودینامیک مهندسی ۲    
۱۴ برنامه ریزی ریاضی ۳ ۴۸          -             48   ریاضی مهندسی 2    
۱۵ مبانی انرژی های تجدیدپذیر ۳ ۴۸          -             48   مبانی تحلیل سیستمهای انرژی    
۱۶ تبدیل انرژی ۳ ۴۸          -             48   ترمودینامیک مهندسی ۲    
۱۷ مبانی انتگراسیون فرآیند ۳ ۴۸          -             48   ترمودینامیک مهندسی ۲، انتقال حرارت    
۱۸ ممیزی انرژی ۳ ۴۸          -             48   مبانی تحلیل سیستمهای انرژی    
۱۹ آثار زیست محیطی انرژی ۳ ۴۸          -             48   مبانی تحلیل سیستمهای انرژی    
۲۰ اقتصاد انرژی ۳ ۴۸          -             48   مبانی تحلیل سیستمهای انرژی، مبانی اقتصاد    
۲۱ نقشه کشی صنعتی ۲ -            32           32   -    
۲۲ زبان تخصصی ۲ 32           -            32   زبان عمومی    
۲۳ الکترونیک ۳ ۴۸          -             48   فیزیک 2    
  جمع ۶۳  
جدول (3) – دروس انتخابی دوره کارشناسی مهندسی انرژی
 
ردیف نام درس تعداد واحد             ساعت
نظری      عملی      جمع		 دروس پیش نیاز       دروس هم نیاز
     
۱ مبانی قابلیت اطمینان تحلیل ریسک ۳ ۴۸           -         48 مبانی تحلیل سیستم های انرژی      
۲ سیستم های تولید همزمان ۳ ۴۸           -         48 مبانی تحلیل سیستم های انرژی      
۳ اصول کارائی انرژی ۳ ۴۸           -         48 مبانی تحلیل سیستم های انرژی      
۴ مبانی سیاست گذاری انرژی ۳ ۴۸           -         48 مبانی تحلیل سیستم های انرژی      
۵ مقدمه ای بر تحلیل اکسرژی ۳ ۴۸           -         48 ترمودینامیک مهندسی 2      
۶ مهندسی فرآورش، انتقال و توززیع نفت و گاز ۳ ۴۸           -         48 مبانی انتگراسیون فرآیند      
۷ مباحث ویژه مهندسی انرژی ۳ ۴۸           -         48 -      
۸ انرژی خورشیدی ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۹ انرژی باد ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۰ انرژی زیست توده ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۱ مبانی انرژی هسته ای ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۲ فناوری هیدروژن و پیل سوختی ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۳ انرژی زمین گرمایی ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۴ اصول کار نیروگاههای آبی ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۵ اصول کار نیروگاههای حرارتی ۳ ۴۸           -         48 تبدیل انرژی      
۱۶ آزمایشگاه مکانیک سیالات ۱ ―           ۳۲       ۳۲ مکانیک سیالات      
۱۷ آزمایشگاه کنترل ۱ ―           ۳۲       ۳۲ کنترل اتوماتیک      
۱۸ آزمایشگاه انتقال حرارت ۱ ―           ۳۲       ۳۲ انتقال حرارت      
۱۹ آزمایشگاه سیستم های خورشیدی ۱ ―           ۳۲       ۳۲ انرژی خورشیدی      
۲۰ آزمایشگاه هیدروژن و پیل سوختی ۱ ―           ۳۲       ۳۲ فناوری هیدروژن و پیل سوختی      
جدول (4) – دروس عمومی دوره کارشناسی مهندسی انرژی
گرایش واحد مورد نیاز نام درس واحد
مبانی نظری اسلام 2
2		 اندیشه اسلامی 1 (مبداء و معاد)
اندیشه اسلامی 2 (نبوت و امامت)
انسان در اسلام
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام		 2
2
2
2
     
اخلاق اسلامی 2   
فلسفه اخلاق (مباحث تربیتی)
اخلاق اسلامی (مبانی و تفاهیم)
آئین زندگی (اخلاق کاربردی)
عرفان عملی اسلام		 2
2
2
2
   
   
   
انقلاب اسلامی 2
انقلاب اسلامی ایران
آشنایی با قانون اساسی ج.ا. ایران
اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)		 2
2
2
   
   
تاریخ و تمدن اسلامی 2 تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
تاریخ تحلیلی صدر اسلام
تاریخ امامت		 2
2
2
   
   
منابع اسلامی 2 تفسیر موضوعی قرآن
تفسیر موضوعی نهج البلاغه		 2
2
   
ادبیات 3 ادبیات فارسی 3
زبان 3 انگلیسی همگانی 3
تربیت بدنی 2 تربیت بدنی 1
تربیت بدنی 2		 1
1
   
تنظیم خانواده 0 تنظیم خانواده و جمعیت 0
جمع 20

جدول (5) – چارت پیشنهادی اخذ دروس کارشناسی مهندسی انرژی
 
                                       نیم سال اول
نام درس واحد                                   پیش نیاز
ریاضی عمومی ۱ 3 ―
فیزیک ۱ 3 ―
آزمایشگاه فیزیک ۱ 1 فیزیک ۱
شیمی عمومی 3 ―
مبانی برنامه سازی کامپیوتر 3 ―
آشنایی با مهندسی انرژی 1 ―
ادبیات فارسی 3  
جمع واحد 17  
                                 
                                      نیم سال دوم
نام درس واحد پیش نیاز
ریاضی عمومی ۲ 3 ریاضی عمومی ۱
فیزیک ۲ 3 فیزیک ۱
آزمایشگاه فیزیک ۲ 1 فیزیک ۲
مبانی اقتصاد 3 ―
آزمایشگاه  شیمی عمومی 1 شیمی عمومی
معادلات دیفرانسیل 3 ریاضی عمومی ۱
نقشه کشی صنعتی 2 ―
درس عمومی 2  
جمع واحد ۱۸  

                                     نیم سال سوم
نام درس واحد پیش نیاز
محاسبات عددی 2 مبانی برنامه سازی کامپیوتر
استاتیک 3 فیزیک۱، ریاضی عمومی ۱
ترمودینامیک مهندسی ۱ 3 فیزیک۱، معادلات دیفرانسیل
مکانیک سیالات 3 استاتیک، معادلات دیفرانسیل
اقتصاد سنجی 3 مبانی اقتصاد
الکترونیک 3 فیزیک 2
تربیت بدنی 1 1  
درس عمومی 2  
جمع واحد ۲۰  

                                  نیم سال چهارم
نام درس واحد پیش نیاز
ترمودینامیک مهندسی ۲ 3 ترمودینامیک مهندسی ۱
انتقال حرارت 3 ترمودینامیک مهندسی ۱
سیستم های انرژی الکتریکی ۱ 3 فیزیک عمومی ۲
مقاومت مصالح 3 استاتیک
ریاضی مهندسی 3 ریاضی عمومی ۲، معادلات دیفرانسیل
آمار و احتمالات مهندسی 3 ریاضی عمومی ۱
درس عمومی 2  
جمع واحد ۲۰  

                                    نیم سال پنجم
نام درس واحد پیش نیاز
آزمایشگاه ترمودینامیک مهندسی 1 ترمودینامیک مهندسی 2
کنترل اتوماتیک 3 ریاضی عمومی ۲، معادلات دیفرانسیل
مبانی تحلیل سیستمهای انرژی 3 ترمودینامیک مهندسی ۲
برنامه ریزی ریاضی 3 ریاضی مهندسی 2
سیستم های انرژی الکتریکی ۲ 3 سیستم های انرژی الکتریکی ۱
تبدیل انرژی 3 ترمودینامیک مهندسی ۲
تربیت بدنی2 1  
درس عمومی 2  
جمع واحد ۱۹  

                                   نیم سال ششم
نام درس واحد پیش نیاز
آزمایشگاه سیستم های انرژی الکتریکی 1 سیستم های انرژی الکتریکی 2
مبانی انرژی های تجدیدپذیر 3 مبانی تحلیل سیستمهای انرژی
مبانی انتگراسیون فرآیند 3 ترمودینامیک مهندسی ۲، انتقال حرارت
ممیزی انرژی 3 مبانی تحلیل سیستمهای انرژی
زبان عمومی 3  
درس عمومی 2  
جمع واحد ۱۵  

                                    نیم سال هفتم
نام درس واحد پیش نیاز
زبان تخصصی 2 زبان عمومی
درس اختیاری 1 3  
آثار زیست محیطی انرژی 3 مبانی تحلیل سیستمهای انرژی
درس اختیاری 2 3  
کارآموزی 0  
اقتصاد انرژی 3 مبانی تحلیل سیستمهای انرژی، مبانی اقتصاد
درس عمومی 2  
جمع واحد ۱۶  

                                   نیم سال هشتم
نام درس واحد پیش نیاز
درس اختیاری 1 3  
درس اختیاری 2 3  
درس اختیاری 3 3  
درس اختیاری 4 3  
پروژه کارشناسی 3  
جمع واحد ۱۵